Buổi trò chuyện giữa hai đạo diễn Bùi Thạc Chuyên và đạo diễn Akiko Fujimoto trong khuôn khổ chuỗi đối thoại “Asia Lounge” do Liên hoan Phim Quốc tế Tokyo lần thứ 35 (LHP Quốc tế Tokyo) và Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản phối hợp tổ chức đã diễn ra vào ngày 25 tháng 10 vừa qua. Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên với bộ phim “Tro tàn rực rỡ” – bộ phim đầu tiên trong lịch sử điện ảnh Việt được chọn vào đề cử hạng mục chính thức (Main Section) cùng đạo diễn Akio Fujimoto – được biết đến qua bộ phim “Along the Sea”, kể về hành trình của ba cô gái trẻ Việt Nam sang Nhật Bản với tư cách thực tập sinh – đã có những chia sẻ về những tác phẩm của nhau.
Bằng những thước phim đẹp và cách diễn đạt tinh tế, “Tro tàn rực rỡ” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã khắc họa câu chuyện tình yêu của ba người phụ nữ sống ở một làng quê nghèo vùng đồng bằng sông Cửu Long. ”Tôi làm những bộ phim về đề tài châu Á. Tôi nghĩ rằng tại châu Á có những điều mà nếu không phải người châu Á thì không thể hiểu được”, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho biết.
Đạo diễn Fujimoto Akio sau khi thưởng thức xong bộ phim “Tro tàn rực rỡ” đã có những cảm nhận như sau.
Tôi đã từng xem các tác phẩm trước đây của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, vì thế tôi rất vui khi có cơ hội trò chuyện trực tiếp với anh lần này. Buổi công chiếu tại Tokyo cho ra mắt bộ phim với cả thế giới giống như một kỳ tích vậy. Bộ phim xoay quanh câu chuyện tình cảm đa dạng của ba người phụ nữ, sự phức tạp và muôn màu muôn vẻ của tình yêu, bao trùm bởi nghệ thuật ẩn dụ tài tình. Mặc dù là bộ phim của Việt Nam nhưng tôi cảm thấy được sự đồng điệu sâu sắc trong tâm hồn với tư cách một người Nhật. “Chơi vơi” và lần này là “Tro tàn rực rỡ”, cả hai bộ phim đều mở đầu tại địa điểm chúc mừng, tổ chức tăng 2 sau lễ thành hôn, khiến tôi cảm thấy mình đúng là đang xem một tác phẩm của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên. Cách giới thiệu dàn diễn viên chính (群像劇) tại nơi tập trung đông người khiến tôi rất ấn tượng.
Sau khi lắng nghe đạo diễn Fujimoto chỉ ra những điểm tương đồng với “Chơi vơi”- bộ phim từng được nhận giải thưởng của Hiệp hội phê bình điện ảnh quốc tế (FIPRESCI) tại Liên hoan phim Venice, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã có những phản hồi như sau.
Thú thật là trong quá trình viết kịch bản, tôi đã có suy nghĩ bỏ cảnh quay đó vì phân cảnh đám cưới giống với tác phẩm trước đó, tuy nhiên không có phương án phù hợp nào khác. Tôi đã bị đạo diễn Fujimoto phát hiện ra mất rồi (cười). Những phân cảnh quần chúng rất khó để dựng trong phim. Khi quay bộ phim này, tôi không có nhiều liên tưởng với bộ phim trước đó. Bộ phim trước kể về câu chuyện nơi thành thị, còn bối cảnh quay lần này thì khác. Bộ phim lần này cũng đánh dấu sự trở lại của tôi sau hơn 10 năm, chứa đựng những cảm xúc tươi mới, tràn đầy năng lượng giống như tôi vừa ra trường vậy.
Nói về bộ phim “Along the Sea” của đạo diễn Akiko Fujimoto, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên bày tỏ sự ngạc nhiên khi thấy “người Việt Nam ở Nhật Bản nói tiếng Việt.”
Đạo diễn Fujimoto đã khắc họa rõ nét hình ảnh con người thuộc tầng lớp yếu thế trong xã hội. Tôi cũng đã từng làm phim tài liệu về chủ đề tương tự, và tôi thấy rằng mình có hứng thú với cuộc sống thực tế thú vị hơn là nghệ thuật. Với tư cách một người làm nghệ thuật, tôi kể lại những câu chuyện đó, nhưng với tôi thì hiện thực luôn thú vị hơn cả.
Ngoài ra, đạo diễn bộ phim “Tro tàn rực rỡ” cũng đưa ra câu hỏi về lý do tại sao đạo diễn Fujimoto chọn chủ đề về thực tập sinh kỹ năng người Việt Nam. Trả lời câu hỏi phía đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, đạo diễn Fujimoto cho biết lý do như sau.
Tôi biết có nhiều sự việc đau lòng xảy ra như việc nữ thực tập sinh kỹ năng người Việt Nam mang thai đã phải chọn cách phá thai để tiếp tục làm việc tại Nhật; vì sang Nhật mà lòng tự trọng cá nhân bị chà đạp, bị đối xử như nguồn lao động giá rẻ chứ không phải con người. Vợ tôi cũng là người xa quê hương sang Nhật để hỗ trợ cho gia đình nên tôi thấy rất đồng cảm. Đó cũng là một trong những lý do thôi thúc tôi thực hiện bộ phim này “Chơi vơi” và lần này là “Tro tàn rực rỡ”, cả hai bộ phim đều mở đầu tại địa điểm chúc mừng, tổ chức tăng 2 sau lễ thành hôn, khiến tôi cảm thấy mình đúng là đang xem một tác phẩm của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên. Cách giới thiệu dàn diễn viên chính (群像劇) tại nơi tập trung đông người khiến tôi rất ấn tượng.
Sau đó, cả hai chuyển sang chủ đề tuyển diễn viên của từng bộ phim, chia sẻ những những điểm chung như tầm quan trọng của việc tuyển chọn diễn viên, nếu có điều kiện thì muốn để các diễn viên có thời gian làm quen với địa điểm quay phim… Ngoài ra, đạo diễn Fujimoto còn đề cập đến một điểm chung nữa giữa hai tác phẩm: “Trong tác phẩm của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, ba yếu tố diễn viên, nước và biển được đưa ra với vai trò quan trọng như nhau, gây ấn tượng mạnh. Nhìn chung thì hình ảnh của nước xuất hiện nhiều trong các bộ phim liên quan đến tình yêu, nhưng với bộ phim này tôi cảm nhận thấy cảnh nước và con người dường như hòa quyện vào nhau là một biểu đạt nghệ thuật mang tính phổ quát. Đây có phải là cách thể hiện có chủ đích hay không?”
Trả lời câu hỏi trên, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho rằng tác phẩm chứa đựng nhiều phép ẩn dụ, không nằm trong tầm kiểm soát.
Cả Nhật Bản và Việt Nam đều có điểm chung là đường bờ biển dài. Tôi nghĩ từ hình ảnh của nước luôn gắn liền với chữ “tình”. Đó có thể là tình người, tình yêu và cả những ham muốn tình dục của con người. Trong “Tro tàn rực rỡ”, tôi dùng hình ảnh dòng nước để thể hiện bản chất con người
Cuối cùng, thông qua buổi giao lưu, hai đạo diễn đã chia sẻ những kỳ vọng của mình về tác phẩm mới của nhau và bày tỏ mong muốn thắt chặt hơn nữa tình cảm hữu nghị giữa hai quốc gia.
Đạo diễn Akiko Fujimoto mong rằng với khả năng nắm bắt những giá trị nghệ thuật không bị chia cắt bởi biên giới lãnh thổ hay quốc tịch của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, một ngày nào đó đạo diễn có thể quay một bộ phim Việt Nam lấy bối cảnh Nhật Bản. Về phần mình, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên bày tỏ: “Tôi cũng mong rằng trong tương lai đạo diễn Fujimoto sẽ làm thêm một bộ phim về Việt Nam nhưng dưới một góc nhìn khác”.
Liên hoan phim Quốc tế Tokyo lần thứ 35 sẽ được tổ chức từ ngày 24 tháng 10 đến ngày 2 tháng 11 tại các quận Hibiya, Yurakucho, Marunouchi và Ginza.
Nguồn: まいどなニュース
Bài viết gốc
